0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Omuz Sıkışma Hastalığı

Omuz sıkışma hastalığı bir veya daha fazla sorunun bir arada bulunması ile gelişir.

Omuz ekleminde 3 kemik yer alır:kürek kemiği (skapula), kol kemiği (humerus) ve köprücük kemiği (Klavikula).

Rotator kılıf kol kemiğini kürek kemiğine bağlayan yapıdır. Bu kılıf oluşturan 4 kasın kirişi kemikleri çekerek hareket ettirirler. Rotator kılıf kolumuzu kaldırmada ve omuzu döndürme hareketinde yardımcıdır. Rotator kılıf; kürek kemiği çıkıntısı olan akromion ile omuz başı arasında 1-1.5 cm’lik bir aralıkta uzanır.

Akromion ile rotator kılıf arasında bursa adlı kese şeklinde bir yapı yer alır. Bu yapı içerdiği kayganlaştırıcı sıvı ile kemik ve kas arasında sürtünmeyi azaltır.

Kolun kaldırma hareketi, kol kemiğini (humerus), akromionun köşesine doğru zorlar. Aşırı kullanım ile bu durum bursa dokusunda irritasyona ve şişmeye (yangı-inflamasyon) neden olur. Buna bursit denir. Tendinit ise tendon inflamasyonunur. Omuzdaki ağrının iki temel nedeni bursit ve tendinittir.

Bursa veya tendonların inflamasyonlarına bir çok problem neden olabilir. Omuz sıkışma sendromu; rotator kılıf tendonlarının omuz ekleminin çatısında bulunan akromiona sürtünmesiyle oluşur.

Köprücük kemiği ile kürek kemiği arasındaki eklem (akromioklavilüler eklem) kireçlenerek tendonların geçtiği boşluğu daraltır. Bu da sürtünme ile bursit ve tendinite neden olur.

Omuz başının üzerindeki çatının ön kısmının (akromion) anatomik olarak aşırı kıvrık olması da kolu yukarıya kaldırma sırasında tendonların buraya sıkışmasına neden olur. Sıkışma tendinite yol açar. Bu da zaman içinde rotator manşette yırtığa sebep olur.

Kimlerde daha sık görülür?

Sporcular, endüstri işçileri, ev bakım elemanlarında daha sık görülür.

Muhtemel bir yaralanmadan nasıl korunulur?
İleri yüklenme yapılan sporcularda dikkatli olmalıdır. Bu vakalarda muhtemel sakatlanmalara karşı takımların tıbbi ekipleri uyanık olmalıdır. Ağrı başladığı anda önlemler alınmalıdır. Omuzunuzu rahatsız hissederseniz spor yapmaya devam etmeyin. Limitlerinizi zorladığınızda karşılaştığınız omuz ağrılarına ilgisiz kalmayın, dinlenin. Nüks ederse mutlaka ortopediste başvurun.

Belirti ve bulguları nelerdir?

Hastalar genellikle ilk belirtileri görmezden gelirler. Genellikle başlangıçta küçük bir ağrı ve adelelerde hafif bir güç kaybı vardır. Omuzda hareket kısıtlılığı ve baş üzeri hareketlerde ciddi ağrı daha sonra başlar.

Tekrarlayıcı tendinit atakları rotator kılıf yırtığına neden olabilir.

Ağrı
Ön tarafta
Ön ve yandan kola yayılır.
Gece artar. Etkilenen omzun üzerine yatmakta zorlanır.
Bursitte, orta-ileri derecede ağrı ve hareket kısıtlılığı vardır.
Tendinitte ise bazı pozisyonlarda keskin bir ağrı olur

Hareket kısıtlılığı
Omuzu öne, yukarı ve yana kaldırma hareketlerinde üst açılarda kısıtlılık görülür.
Kolu içe çevirme, sırta götürme, sutyen açma-takma gibi hareketlerde kısıtlılık vardır,
Arka cebe uzanırken ağrı hissedilir.
Durum ilerledikçe güçsüzlük ve kolu kaldıramama şikayetleri belirir. Bu da rotator kılıfta yırtık oluştuğunu düşündürür.

Tanı
Detaylı hikaye ve fizik muayene ile çoğu hastada tanı konur.

Anormal eğimli akromion veya kemik çıkıntıları görmek için röntgen istenir. Rotator kılıf yırtığından şüphelenilirse MRG tetkiki istenir.

Bazı vakalarda ağrının omuzdan veya boyundaki bir olaydan mı kaynaklandığını ayırdetmek için omuz eklemindeki bursa dokusuna lokal anestezik verilir. Buna sıkışma testi (impingement test) denir. Ağrı tama yakın geçer ve kol hareketleri artarsa omuzda sıkışma vardır. Ağrı azalır fakat kolda belirgin güçsüzlük varsa rotator kılıfta yırtık vardır. Ağrıda hiçbir değişiklik yoksa sorun boyundan kaynaklanıyor denebilir.

TEDAVİ
Cerrahi Dışı Tedavi
Bursitte tanıdan hemen sonra ilk olarak istirahat önerilir. Buz uygulaması, ödem giderici ilaçlar, kortikosteroid enjeksiyonları, ultrasonografi etkin bir tedavi sağlayabilir. Bazen geçici olarak kol askısı kullanılması gerekebilir. Ağrı azalınca omuz güçlendirme egzersizlerine başlanmalıdır.

Tendinitte olayı ortaya çıkaran hareketler yeterince uzun süre bırakılırsa iyileşme başlar. Hasta daha sonra tedrici olarak germe ve güçlendirme egzersizlerine başlar. Egzersiz öncesi sıcak sonrasında soğuk uygulaması iyi sonuç verir. Daha ciddi vakalarda ilaç ve kortikosteroid enjeksiyonları yararlıdır.

Kortikostreoid (kortizon) enjeksiyonu;
Genç-sporcularda kaçınılmalı
Ağrı ve infamasyon geçirici özelliği mükemmeldir.
Rotator kılıf tendonlarında yırtık olmamalıdır. Yırtık durumunda yapılırsa yırtığı büyütebilir. İleri yaşlardaki hastalarda yırtık olmasına rağmen kortizon ağrıyı gidermek için yapılabilir.
Öncesinde lokal anestezik ile test yapılması hastanın fayda görüp görmeyeceği hakkında bilgi verir.
En fazla 3 enjeksiyon yapılmalıdır.

Cerrahi Tedavi
Cerrahi dışı tedavi yöntemleri ile semptomlar 5 aydan fazla süreyle devam ediyor ise cerrahi tedavi düşünülür. Aşağıdaki cerrahi seçeneklerinden gerekli olanları tercih edilebilir

Subakromial Dekompresyon:Cerrahi tedavinin amacı; rotator kılıf tendonları ile akromion arasındaki alanı genişletmektir. Akromionun yaptığı basıyı azaltmak işlemine subakromial dekompresyon denilmektedir. İlk önce rotator kılıf ve bursa dokusu üzerinde bası oluşturan akromion altındaki kemik çıkıntılar temizlenir. Genellikle bu sırada akromionun altından da bir miktar kemik doku çıkarılarak boşluk genişletilmeye çalışılır.

Akromioplasti; Cerrahi olarak akromionun kesilmesi ve şekil verilmesi işlemidir.

Rezeksiyon Artroplastisi:Akromioklaviküler eklemde kireçlenme olduğunda köprücük kemiğinin ucu kesilmesi işlemi yapılabilir. Bu işleme rezeksiyon artroplastisi denmektedir. Köprücük kemiğin uç kısmından 2 cm’lik bölüm çıkarılır. Buradaki amaç; kemiğe sürtünmeden ileri gelen ağrının ortadan kaldırılmasıdır.

Artroskopik Girişim:Yukarda bahsedilen cerrahisi girişimler artroskopi ile yapılabilir. Artroskop küçük bir insizyon ile eklem içine sokulan ve eklemin görüntülenmesini sağlayan küçük bir kameradır. Bu kamera sayesinde çalışılan saha televizyon ekranından görülür. Açılan birkaç küçük kesi ile cerrahi aletler sokularak kemik doku törpülenir.

Ameliyat Sonrası Rehabilitasyon:
Birkaç gün omuzu korumak için kol-gövde askısı takılır.
Omuzda erken dönemde hareketi sağlamak ve arttırmak önemlidir fakat iyileşmekte olan dokuları koruma açısından dengeli bir rehabilitasyon programı uygulamak gerekir.

Artroskopik cerrahiden sonraki rehabilitasyon hızlı ilerler. Hareket genişliğini sağlayan egzersizler ile başlanılır ve germe – güçlendirme egzersizleri ile devam edilir. Çok kısa zamanda çok fazla egzersiz yapmama konusunda dikkatli olmanız gerekir.

Açık ameliyatlar sonrası rehabilitasyon yavaş seyreder. Pasif egzersizler ile başlanır. Pasif egzersizler sırasında omzunuz hareket ettirilir fakat kaslarınız aktif olarak kasılmaz. Terapistiniz omzunuzu kibarca hareket ettirir ve kolunuz gerer. Bu pasif hareketleri evde nasıl yapacağınız anlatılır.
Aktif terapi dönemi 3-4. Haftada başlar. Tam düzelme 2-3 ayı bulabilir.

Yazan:Doc. Dr İBRAHİM AZBOY

Özel İstanbul Medipol Hastanesi. Haydarpaşa – Harem Yolu, Koşuyolu, Kadıköy 34718 İstanbul

NOT: Telefon uygulama linki: bit.ly/2ZQHkYr