0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Rotator Kılıf Yırtıkları

Rotator kılıf humerus (üst kol kemiği) kemiğinin üst ucundaki omuz eklemini yapan baş kısmını çepeçevre saran kas yapısıdır.

Rotator kılıf kolumuzu yukarı kaldırmada ve döndürme hareketinde yardımcıdır. Rotator manşet kolumuzu yukarı kaldırırken kol kemiğinin kürek kemiği yuvasında sıkı bir şekilde durmasını sağlar.

Hastalar genellikle orta ve ileri yaş grubundadır. Ancak özellikle travma sonrası her yaşta görülebilir. Rotator kılıfta oluşan yırtıklar ciddi ağrıya neden olur. Ayrıca omuzda güçsüzlüğe yol açar.
Rotator manşet yırtığı gençlerde ve sporcularda ani hareketlerle oluşan yaralanma ile oluşabileceği gibi, zaman içinde kolun baş seviyesinin üzerindeki tekrarlayıcı hareketleriyle de gelişebilir.

Kimlerde daha sık görülür?
Tekrarlayıcı baş üzeri hareketler. Fırlatma sporları, tavan boyama, yük taşıma gibi
Yaşlanmaya bağlı olarak tendon yapısının bozulması yırtık gelişmesini kolaylaştırır
Rotator manşetin bulunduğu aralıkta daralma.

Belirtileri nelerdir?
Baş üstü hareketlerde daha fazla olmak üzere tekrarlayıcı, devamlı omuz ağrısı
Gece ağrısı. Bu nedenle, ağrıyan taraf üzerine yatmak zorlaşır.
Adele güçsüzlüğü. Özellikle kolu kaldırmaya çalışırken hissedilir.
Omuz hareketleri sırasında tıkırtı şeklinde sesleri gelmesi.
Omuz hareketlerinde kısıtlılık.
Genellikle hastanın sık kullandığı kolunda olur.
Hastalar rahatsızlığın başlamasına neden olduğunu düşündükleri bir olay olduğunu söylerler.

Kaç tip yırtık vardır?
İki tip yırtık oluşabilir.
Tam olmayan (parsiyel rüptür) veya
Tam kat yırtık(total rüptür)

Tam olmayan yırtıklarda ağrı olur ama güçsüzlük belirgin olmaz. Yırtık ne kadar genişse omuzdaki hareketlerde zorlanma o kadar fazla olur.
Tam kat yırtık geliştiğinde hareketlerde kısıtlılık ortaya çıkar. Kolu tam olarak yukarı kaldırmak mümkün değildir.

Rotator kılıfta yırtık
Tanı: Yukarıdaki belirtilerden herhangi biri mevcutsa zaman geçirmeden doktora başvurun. Şikayetleriniz ve hastalığın gelişme öyküsü dinlenir. Muayeneniz yapılır. Röntgenler çekilir. MR genellikle gereklidir.

Tedavi: Parsiyel yırtıklar konservitif (cerrahi olmayan) tedaviye iyi yanıt verirler.

Konservatif tedaviye yanıt vermeyen parsiyel yırtıklar ve tam yırtıklarda cerrahi tedavi gerekir.

Yırtık tam değilse aşağıdaki tedavi seçeneklerini önerebilir;
istirahat;özellikle aşırı kullanma nedeniyle gelişmişse yardımcı olabilir.
İlaç (ağrı ve ödem giderici ilaçlar)
Kuvvetlendirme ve germe egzersizleri
Kortikosteroid (kortizon) enjeksiyonu ağrının giderilmesinde yardımcıdır.
Ultrason iyileşme sürecinde yararlıdır.

Ameliyata nasıl karar verilir?
Yukarıdaki yöntemlerle tedavi edilemeyen parsiyel yırtıklar veya tam yırtıkların tedavisi için ameliyat gerekir.

Burada hangi cerrahi tekniğin seçileceğine rotator kılıftaki yaralanmanın büyüklüğü, yeri ve nedenine bağlı olarak karar verilir.

Artroskopik debridman: Rotator kılıftaki küçük yırtıklar; küçük operasyonlar ile tedavi edilebilir. Tendon içerisindeki dejenerasyonu veya yırtığı görmek ve debridmanını yapmak için artroskopi gerekir. Tendona dikiş konulmaz. Küçük yırtıkların kendiliğinden iyileşmesi beklenir.

Akromioplasti: Artroskopik debridman ve akromioplasti ameliyatı rotator kılıf alt yüzündeki yırtıklar için gerekli olabilir. Akromioplasti ameliyatında; akromion (kürek kemiği çıkıntısı) ucu kesilir ve düzeltilir. Bu sayede akromion altında seyreden rotator kılıf üzerindeki basınç azaltılır. Tendon yırtığını onarmaktan daha basit bir prosedürdür ve sonuçları genellikle iyidir. Tendon üst yüzeyindeki yırtıklar genellikle dikiş gerektirir.

Artroskopik Onarım: Rotator kılıfın hasarlı kısımlarının temizlenmesi ilk basamaktır. Daha sonra tendonun yapıştığı humerus (kol kemiği) hazırlanır. Kemik üzerindeki yumuşak doku temizlenir. Kemikte dikiş materyalinin geçeceği delikler açılır. Daha sonra tendona dikiş konur ve deliklerden geçirilerek kemiğe tespit edilir. Tendon zaman içinde kemik üzerinde iyileşir.

Rotator kılıf onarımı
Mini-açık tamir : Artroskopi ile birlikte bir kaç santimetrelik küçük kesilerden tam yırtıkların tedavisi yapılır. Çoğu vakada bu teknik tercih edilir.

Açık Onarım: Yaralanmanın çok ciddi olduğu vakalarda uygulanır. Yaklaşık 5 cm’lik bir cilt kesisi ile kaslar ve yumuşak dokular ayrılarak rotator kılıf tendonununa ulaşılır ve onarımı yapılır. Burada doku transferi, tendon grefti uygulamaları yapılabilir.

Ameliyat Sonrası Rehabilitasyon (Fizyoterapi)
Rotator kılıf ameliyatları sonrası rehabilitasyon yavaş ilerleyen bir süreçtir. Bu süreç yaklaşık 2-3 ay sürebilir. Tam düzelme ise 6 ayı bulabilir. Omuzda ekleminde erken dönemde hareketi sağlamak ve arttırmak önemlidir fakat iyileşmekte olan dokuları koruma açısından dengeli bir rehabilitasyon programı uygulamak gerekir.

Ameliyat sonrası dönemde bir süre omuzu korumak için kol-gövde askısı takılır. Erken dönemde ağrı ve şişliği azaltmak için soğuk uygulama gerekebilir.

Hareket açıklığını sağlayan egzersizler ile başlanır ve germe – güçlendirme egzersizleri ile devam edilir. Çok kısa zamanda çok fazla egzersiz yapmama konusunda dikkatli olmak gerekir.

Omuzun ön kısmındaki kasların kesildiği ameliyatlar sonrası rehabilitasyon yavaş seyreder. Pasif egzersizler ile başlanır. Pasif egzersizler sırasında omuz hareket ettirilir fakat kaslar aktif olarak kasılmaz. Terapist pasif hareketlerin evde nasıl yapılacağını anlatır.

Aktif terapi dönemi 3-4. haftada başlar. Bütün hareket aralığında kişi kendi kas gücünü kullanmaya başlar. Hafif izometrik güçlendirici egzersizler ile başlanılır. 6. haftada daha aktif güçlendirici egzersizlere başlanır. Egzersizler; rotator kılıf ve omuz çevresi kaslarının kuvvetini arttırmaya odaklanır

Yazan:Doc. Dr İBRAHİM AZBOY

Özel İstanbul Medipol Hastanesi. Haydarpaşa – Harem Yolu, Koşuyolu, Kadıköy 34718 İstanbul

NOT: Telefon uygulama linki: bit.ly/2ZQHkYr