Atletizmde Gülle Atma Kuralları (Detaylı Anlatım)
Gülle atma kuralları, Dünya Atletizm Federasyonu (World Athletics, eski adıyla IAAF) tarafından belirlenen kurallara göre yapılan bir branştır. Bu kurallar, atışın nasıl yapılacağı, hangi ölçülerde olacağı ve hangi ihlallerin faul sayılacağını belirler.
1. Gülle Atma Alanı ve Malzemeleri
a) Atış Çemberi
- Gülle atma, 2,135 metre çapında (7 fit) dairesel bir çember içinde yapılır.
- Çemberin içi beton veya asfalt olabilir ve sürtünmeyi artırmak için hafif pürüzlü bir yüzeye sahip olmalıdır.
- Çemberin ön kısmında 10 cm yüksekliğinde ve 1,22 metre uzunluğunda bir durma tahtası (stop board) bulunur.
- Sporcu, atış sırasında bu tahtaya basamaz veya üzerinden dışarı adım atamaz.
b) Sektör Açısı
- Gülle, çemberden atıldıktan sonra 34,92 derece açıya sahip atış sektörüne düşmelidir.
- Bu açının dışına düşen atışlar geçersiz sayılır (faul olur).
c) Güllenın Özellikleri
- Gülle, demir, pirinç veya çelik gibi metallerden yapılmış olmalı ve içi dolu olmalıdır.
- Farklı kategorilerde kullanılan gülle ağırlıkları:
| Kategori | Gülle Ağırlığı |
|---|---|
| Büyük Erkekler (18 yaş üstü) | 7,26 kg |
| Büyük Kadınlar (18 yaş üstü) | 4,00 kg |
| Genç Erkekler (U20) | 6,00 kg |
| Genç Kadınlar (U20) | 4,00 kg |
| Yıldız Erkekler (U18) | 5,00 kg |
| Yıldız Kadınlar (U18) | 3,00 kg |
| Master (Veteran) Erkekler (35 yaş üstü) | 5,00 kg veya daha düşük |
| Master (Veteran) Kadınlar (35 yaş üstü) | 3,00 kg veya daha düşük |
2. Gülle Atma Teknik Kuralları
a) Güllenın Tutulması ve Atış Şekli
- Gülle, boyun ile çene arasında tutulmalı ve buradan uzaklaştırılmadan atılmalıdır.
- Gülle, avuç içinde tam olarak kavranmamalı, parmak uçlarıyla desteklenmelidir.
- Atış sırasında kolun tamamıyla geriye açılması veya elin arkadan sallanarak atılması yasaktır.
- Atış tek bir el ile yapılmalıdır.
b) Sporcu Pozisyonu ve Hareketleri
- Sporcu, atış öncesinde çemberin tamamen içinde olmalıdır.
- Atış tamamlanmadan önce çemberin dışına çıkamaz veya çembere yanlış şekilde basamaz.
- Atıştan sonra, sporcu çemberin arka kısmından (yarım dairenin arka bölgesinden) çıkarak alanı terk etmelidir.
3. Geçersiz (Faul) Sayılan Durumlar
Bir sporcu aşağıdaki hataları yaparsa, atışı geçersiz (faul) sayılır:
- Atış çemberinin dışına basmak
- Sporcu, atış sırasında veya atıştan sonra çemberin dışına çıkarsa faul olur.
- Gülleyi yanlış şekilde tutmak veya atmak
- Gülle çeneden uzaklaştırılarak atılırsa veya kol tam açılarak fırlatılırsa geçersiz sayılır.
- Güllenın sektör dışına düşmesi
- Eğer atış 34,92 derecelik sektör açısının dışına düşerse faul olur.
- Atışın tamamlanmadan çemberin dışına çıkılması
- Sporcu, atış tamamlanmadan önce dengesini kaybedip çemberin dışına çıkarsa atış geçersiz sayılır.
- Zaman kurallarına uymamak
- Her sporcu atışını 30 saniye içinde tamamlamak zorundadır. Eğer süre aşılırsa atış geçersiz olur.
- Durma tahtasının yanlış kullanımı
- Sporcu, çemberin ön kısmındaki durma tahtasına basamaz veya üzerinden geçemez.
4. Yarışma ve Değerlendirme Kuralları
a) Deneme Hakkı
- Genellikle her sporcuya 3 veya 6 atış hakkı verilir.
- En iyi atış mesafesi dikkate alınarak sıralama yapılır.
b) Atışın Ölçülmesi
- Gülle atıldıktan sonra ilk düştüğü yer ölçüm alınan noktadır.
- Ölçüm, atış çemberinin iç kenarından güllenın yere ilk temas ettiği noktaya kadar yapılır.
c) Beraberlik Durumu
- Eğer iki sporcu aynı mesafeye atış yaparsa, ikinci en iyi atışları kıyaslanarak kazanan belirlenir.
d) Finale Kalma Kuralları
- Büyük organizasyonlarda, elemelerde başarılı olan sporcular finale yükselir.
- Genellikle ilk 8 sporcu finale kalır ve 3 deneme daha yaparlar.
5. Gülle Atmada Dikkat Edilmesi Gerekenler
✅ Tekniğe Uygun Atış Yapmak: Atışın kurallara uygun olması için doğru teknik kullanılmalıdır.
✅ Süresi İçinde Atış Yapmak: Sporcu, belirlenen sürede atışını tamamlamalıdır.
✅ Dengeyi Korumak: Atış tamamlanmadan önce çember içinde denge sağlanmalıdır.
✅ Gülleyi Doğru Tutmak: Gülle, çene altından uzaklaştırılmadan atılmalıdır.
✅ Güllenın Sektör İçine Düşmesi: Atışın 34,92 derecelik açının içinde kalması gerekmektedir.
6. Olimpiyatlar ve Resmi Şampiyonalardaki Gülle Atma Kuralları
- Olimpiyatlar, Dünya Şampiyonası ve Avrupa Şampiyonası gibi büyük yarışmalarda Dünya Atletizm Federasyonu (World Athletics) tarafından belirlenen kurallar uygulanır.
- Teknoloji kullanılarak ölçüm sistemleri geliştirilmiştir ve lazer ölçüm cihazlarıyla mesafe hesaplanmaktadır.
- Tüm sporcular, doping testlerinden geçmek zorundadır ve kurallara uymayanlar diskalifiye edilir.
Sonuç
Gülle atma kuralları, sporcuların doğru ve adil bir şekilde yarışmasını sağlamak için belirlenmiştir. Bir atışın geçerli olması için:
✔ Sporcu çember içinde kalmalı ve doğru teknikle atış yapmalıdır.
✔ Gülle sektör içine düşmeli ve belirlenen sürede atış yapılmalıdır.
✔ Kurallara uymayan sporcuların atışları geçersiz sayılır ve ihlaller tekrarlanırsa diskalifiye olabilirler.
Bu kurallara dikkat eden sporcular, başarılı bir gülle atma performansı sergileyebilirler. 🚀
