Havayolu Tıkanmalarında İlk Yardım Nasıl Yapılır
Hava yolu tıkanmalarında (boğulmalarda) ilk yardım, kişinin hayatını kurtarabilecek önemli bir müdahaledir. Tıkanmanın türüne (kısmi veya tam) ve kişinin durumuna göre farklı yaklaşımlar uygulanır. İşte temel ilk yardım adımları:
1. Tıkanıklığın Türünü Belirleyin
- Kısmi Tıkanıklık: Kişi öksürebiliyor, nefes alabiliyor veya ses çıkarabiliyorsa tıkanıklık kısmi olabilir.
Yapılması gereken:- Kişiyi öksürmeye teşvik edin. Öksürük, genellikle yabancı cismi çıkarabilir.
- Arkasına vurmayın veya başka bir müdahalede bulunmayın.
- Tam Tıkanıklık: Kişi nefes alamıyor, ses çıkaramıyor ve morarmaya başlıyorsa tam tıkanıklık söz konusudur.
Yapılması gereken:- Hemen Heimlich Manevrası (karına bası uygulama) veya sırtına vuruş tekniklerini uygulayın.
2. İlk Yardım Teknikleri
Heimlich Manevrası (Karına Bası Uygulama)
- Kişinin arkasında durun.
- Kollarınızı kişinin beline sarın.
- Bir elinizi yumruk yaparak kişinin göbek deliği ile göğüs kafesi arasına yerleştirin.
- Diğer elinizle yumruğunuzu kavrayın ve hızlı bir şekilde yukarı doğru bastırın.
- Bu hareket, diyaframı sıkıştırarak yabancı cismin dışarı atılmasını sağlar.
- Gerektiği kadar tekrarlayın.
Not: Gebe veya obez kişilerde, göğüs kafesine bası uygulanmalıdır.
Sırta Vurma Tekniği
- Kişiyi öne eğin (başı gövdesinden aşağıda olmalı).
- Elinizin topuk kısmıyla omuzlar arasında sırtına 5 kez sert bir şekilde vurun.
- Yabancı cisim çıkmazsa Heimlich Manevrası'na geçin.
3. Bilinci Kapanmış Kişiye Müdahale
- Hemen 112 Acil Yardımı Arayın.
- Kişiyi sırt üstü yere yatırın.
- Havayolunu açmak için başını geriye itin ve çenesini kaldırın.
- Yabancı cismi görebiliyorsanız ve kolayca ulaşabiliyorsanız parmakla çıkarın.
Ancak körlemesine müdahale etmeyin. - Göğüs basısı ve suni teneffüs (CPR) uygulayın:
- 30 göğüs basısı + 2 suni teneffüs şeklinde devam edin.
4. Bebeklerde Tıkanıklık Durumunda
- Sırtına Vurma:
- Bebeği yüzüstü bir pozisyonda kolunuzun üzerine yatırın, başı aşağıda olsun.
- Sırtına 5 kez vurun.
- Göğüs Basısı:
- Bebeği sırt üstü çevirin.
- Göğüs kafesinin ortasına iki parmağınızla hafif ama sert şekilde 5 kez bastırın.
5. Sağlık Kuruluşuna Yönlendirme
İlk yardım sonrası kişinin sağlık durumunu mutlaka kontrol ettirin. Yabancı cisim kısmen çıkmış veya kişi normal nefes alıyor gibi görünse bile iç hasar oluşmuş olabilir.
Unutmayın, bu bilgiler genel ilk yardım tekniklerini içerir. Sertifikalı bir ilk yardım eğitimi almak, uygulamalarınızı doğru ve güvenli hale getirir.
Denizde ( Suda) Boğulmalarda İlk Yardım
Denizde boğulma vakalarında ilk yardım, kişinin hayatını kurtarmak için kritik öneme sahiptir. Boğulma durumunda doğru adımları takip etmek hayati sonuçlar doğurabilir. İşte denizde boğulmalarda yapılması gereken ilk yardım adımları:
1. Güvenliği Sağlayın
- Kendi güvenliğinizi önceliklendirin: Kurtarma sırasında kendi güvenliğinizin tehlikeye girmemesine dikkat edin.
- Cisim veya araç kullanarak kurtarın: Can simidi, halat veya dal parçası gibi bir nesne kullanarak kişiyi sudan çıkarın.
- Kendiniz yüzerek müdahale ediyorsanız: Boğulan kişinin arkasından yaklaşın, çünkü paniğe kapılmış kişi size zarar verebilir.
2. Kişiyi Sudan Çıkarın
- Kişiyi mümkün olduğunca hızlı ancak dikkatli bir şekilde sudan çıkarın.
- Boynu veya omurgası yaralanmış olabilecek kişilere zarar vermemek için dikkatli olun.
3. Solunumu ve Bilinci Kontrol Edin
- Solunumu kontrol edin: Kişiyi sırt üstü düz bir zemine yatırın, başını hafifçe geriye doğru eğerek hava yolunu açın.
- Kişinin nefes alıp almadığını kontrol edin:
- Göğüs hareketlerini gözlemleyin.
- Nefes seslerini dinleyin.
- Nefesini hissetmek için yanağınızı ağzına yakın tutun.
4. Solunum Yoksa İlk Yardım Başlatın
Suni Teneffüs (Ağızdan Ağıza)
- Başını geriye doğru eğin, çenesini yukarı kaldırın.
- Burnunu kapatın, ağzınızı ağzına tam olarak yerleştirin.
- İki kez güçlü bir şekilde nefes verin. Her nefeste göğsün yükseldiğini kontrol edin.
Kalp Masajı (CPR)
- Göğüs kemiğinin ortasına iki elinizi üst üste koyun.
- Kollarınızı düz tutarak 30 kez hızlı ve sert şekilde (dakikada 100-120 ritminde) bastırın.
- 30 basıdan sonra 2 suni teneffüs uygulayın. Bu döngüyü sağlık ekipleri gelene kadar sürdürün.
5. Kusma veya Su Gelirse
- Kişi su veya kusmuk çıkarmaya başlarsa, yan pozisyonda tutarak başını yana çevirin. Bu, hava yolunun açık kalmasını sağlar.
6. Hipotermiye Karşı Önlem Alın
- Kişiyi sudan çıkarıldıktan sonra soğuktan koruyun:
- Islak giysileri çıkarın ve kuru bir battaniye veya giysiyle sarın.
- Sıcak bir ortam sağlamaya çalışın.
7. Profesyonel Yardım Çağırın
- Hemen 112 Acil Servisi arayın ve olayla ilgili bilgi verin.
- Müdahale sırasında mümkünse çevreden yardım isteyin.
Unutmayın
- Boğulma sonrası kişi nefes alsa bile, mutlaka bir sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Akciğerlere su kaçması sonucu sonradan ortaya çıkan "kuru boğulma" riski bulunabilir.
- Eğer eğitimli değilseniz, suni teneffüs ve kalp masajını doğru şekilde uygulamak için uzman bir yardım alın veya acil servis talimatlarına uyun.
Bu tür durumlarla başa çıkabilmek için ilk yardım eğitimi almak hayat kurtarıcı olabilir.