SIRIKLA YÜKSEK ATLAMA
Sırık Nedir Nasıl Atlanır: Sırıkla yüksek atlama sporcunun esnek fiberglas malzemeden yapılmış bir sırık ile önceden belirlenmiş ve yan dikmelere yerleştirilmiş esnek bir çıtanın üzerinden atlaması ile yapılan bir spordur. Amaç sporcunun çıtayı düşürmeden en yükseği atlamasıdır.
Sırıkla Yüksek Atlama Yarışma Kuralları Nelerdir?
- Sporcu, atlayışına hangi yükseklikten başlayacağını hakeme önceden söylemelidir.
• Sırıkla yüksek atlama yapan sporcu her atlayışını 1 dakikada yapmak zorundadır.
• aynı sporcunun birbirini takip eden iki atlayışı arasında 3 dakika olmalıdır.
• Yarışa iki ya da üç yarışmacı devam ettiğinde atlayış süresi 2 dakikaya çıkarılır.
• Eğer bir yarışmacı kalmışsa bu süre 5 dakikaya çıkar.
• Sırıkla yüksek atlama alanında zaman sayacı yoksa sürenin bitimine 15 saniye kala sporcuya, sarı bayrak ile hakemler tarafından işaret verilir.
Sırıkla yüksek atlamada en sık yapılan hatalar
• Atlayışı yaptıktan sonra çıtayı düşürmek.
• Verilen sürede atlayışı yapmamak.
• Atletin atlayışından sonra sırıkla yüksek atlama çıtasının destekleri üzerinde kalmaması.
• Ayakları yerden kesildikten sonra ellerin yerini değiştirmek veya yukarıdaki elini daha üstteki bir noktaya götürmek.
• Çıtayı geçerken eliyle çıtaya dokunmak.
Sırıkla Yüksek Atlamada Kullanılan Malzemeler Minder ölçüsü uzunluğu 4m, eni 2,5m yüksekliği 60 cm ölçülerinden az olmamalıdır. Koşu yolu en az 40 – 45 m olmalıdır. Dikmeler, elektrikli, manüel, otomatik ve yarı otomatik olanları da bulunmaktadır. Geçme çıtası, esnek bir maddeden yapılan fiberglasdır
• Birden fazla yarışmacı yarışa devam ettiği sürece her turda çıta 5 cm’ den az yükseltilmez ve hiçbir zaman çıtanın yükseltilme aralıkları artırılamaz.
• Yarışta tek kalan atlet istediği yükseklikte atlayışını yapabilir.
5. Sırıkla Yüksek Atlamanın Bölümleri
Sırıkla Yüksek Atlamanın Bölümleri:
Sırığın tutuluşu; sırık iki el ile tutulur. Sırığı tutuş yüksekliği yeni öğrenenler ile usta atlayıcılar için farklıdır. Eller arasındaki genişlik, her sporcunun kendi omuz genişliği kadar olmalıdır. Sırık her parmakla kavranmalı, ama parmaklar sırığı fazla sıkmamalıdır. Sırık solak olmayanlar için, sol kol önde sağ kol arkada olacak şekilde tutulmalıdır.
Sırığı taşıma: sırığın taşınması üç şekilde olur bunlar yüksek, orta ve alçak taşıma şekilleridir
1)Yüksek taşımada; sırığın ucu atletin baş hizasından daha yüksektir.
2) Orta taşımada; sırığın ucu atlayıcının baş hizasındadır.
3) Alçak taşıma: sırığın ucu, atlayıcının baş hizasından aşağıdadır. Yani yere paralel konumdadır.
Yaklaşma koşusu: Yaklaşma koşusunun uzunluğu, sırıkla yüksek atlamada da sporcunun özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Yeni başlayan sporcular, hız alma koşusuna daha kısa mesafeden başlamalıdırlar. Atlayıcılar, koşuya başlangıç noktasından sıçrama noktasına kadar giderek artan hızla koşmalıdırlar. Son 5–6 adım daha kontrollü olmalıdır. Koşu, ayak ucunda yapılmalı, adımlar diz çekiliyormuş gibi atılmalıdır.
Sırığın saplanması son beş adımda, sırığın ucunun yere yavaş yavaş indirilmesiyle başlar. Son sıçrama adımından önce, sağ kol arkadan yukarı ve sola hareket ederek baş hizasına kadar kaldırılır. Sıçrama ayağının sıçrama noktasına gelmesiyle, sırık kazana sokulur. Sağ kol önden sola doğru hareketini sürdürerek sırığı gövdenin önüne getirir. Bu sırada sırık kazana saplanır ve kazanın arka duvarına dayanması sağlanır. Sol kol dirsekten bükülü, sağ kol yukarıda gergin durumdadır. Sağ kol ile sıçrama bacağının topuğu aynı çizgi üzerindedir. Sıçrama ve sırığın bükülmesi sırığın kazana saplanması ile başlar. Uzun atlamadaki sıçramaya benzer bir şekilde yapılır. Sıçrama ayağı, çabuk bir şekilde yeri terk eder. Gövde dik tutulur. Savurma bacağı dizden bükülü yukarı savrulurken, sıçrama bacağı yeri terk eder. Sol kol dirsekten bükülürken, sırığı yukardan tutan sağ kol gergin durumdadır. Sol kol sırığı ileri, sağ kol aşağı çekerek sırığı büker. Sırığın bükülme derecesi sırığı tutan iki kol arasındaki uzaklığa göre değişir.
Sıçrama ve sırığın bükülmesi: Kuvvetli bir sıçramadan sonra, sıçrama bacağı yeri terk ederek ileri doğru salınım için savurma bacağının yanına çekilir. Sırığın yanından ileri ve yukarı doğru salınım başlar. Gövdenin üst bölümü geriye doğru bırakılırken bacaklar birbirine paralel ve bükülü konumda kalçayla birlikte yukarı sürülür. Bükülmenin artmasıyla, ön kol sırığa yaklaştırılır. Bu konumda gövde ile bacaklar L pozisyonu alır. Kalça ve gövdenin yukarı hareketi devam ettirilerek; kalça ellerin hizasına getirilirken, ayakların ucu sırığın uç noktasını geçer. Bu konumda sırık eğimi azalmaya başlar.
Gerilme ve dönme: Bu konumda; bacaklar gergin ve sırığa paralel olarak yukarı doğru uzatılır. Kalça, yukarıdaki kol hizasına kadar getirilir. Kollara büyük bir kuvvet uygulanarak, gövde sola doğru döndürülür. Sırık üzerinde amut pozisyonu oluşur. Salınım, geriye yuvarlanma, gerilme ve dönme;
Çıtayı geçme: sırığı bırakma ve konma evresi başladığında atlayıcı, sırık üzerinde amut pozisyonundadır. Ayakların çıtanın arkasına sarkmasıyla birlikte, ağırlık merkezi çıta üzerine gelir. Çıta, gövdenin üst bölümü ile alt bölümünün oluşturduğu kavis arasındadır. Atlayıcı çıtayı geçtikten sonra, minderler üzerine inme hareketi başlar. İnme, genel olarak uzun oturuş durumunda, kalça üzerine yapıldığı gibi mindere ilk temas ayaklarla da yapılır. Kalça üzerine oturup sırt üstü yuvarlanılarak hareket bitirilir. 6. Sırıkla Yüksek Atlama Tekniği Sırıkla yüksek atlama, koşarak kazanılan süratin sırık yardımıyla sıçrayarak dikeye aktarılmasıdır. Sırıkla yüksek atlamada atletizmin diğer dallarında olduğu gibi farklı atlama teknikleri bulunmamaktadır
kaynak: spor lisesi spor ders kitabı
Sırıkla yüksek atlama, atletizmdeki en teknik ve zorlu branşlardan biridir. Bu dalda başarı, sırık kullanma becerisi, doğru teknik ve kuvvet gerektirir. Sırıkla yüksek atlama, 4 ana aşamadan oluşur:
1. Yaklaşma Koşusu (Sıcaklık ve Hız Kazanımı)
- Pozisyon: Atlamaya başlamadan önce, sırığınızı tutarak dik durun ve hafifçe esneme hareketleri yaparak vücudunuzu hazırlayın.
- Koşuya Başlama: Atlayış için hız kazanmak amacıyla kontrollü bir koşuya başlarsınız. Yaklaşma koşusu, sırığınızı hızla ileriye doğru hareket ettirmeniz için önemli bir adımdır. Genellikle bu koşu 15-20 metreden oluşur.
- Son Adım: Koşunun sonunda, sırığı kullanmak üzere hızınızın maksimum seviyeye gelmesi gerekiyor. Yavaşlama noktası yoktur, son adım hızla sıçrayışa hazırlanmalıdır.
2. Sırıkla İtiş (Sırıkla Yardımcı Kuvvet Aktarımı)
- Sırık Pozisyonu: Sırığı iki elle tutarak, sırığı dikey pozisyonda, vücudun ön kısmında tutun. Baş parmağınız ve işaret parmağınız sırığın en alt kısmında, diğer parmaklar ise üst kısmında olmalıdır.
- İtiş Hareketi: Koşunun sonunda, sırığı hızlıca yere paralel bir şekilde eğip, aynı anda sıçrama hareketi yapılır. Bunu yaparken sırığı yerden itmek, başınızı geriye atmak ve bacakları doğru şekilde kullanmak gerekir.
- Sıçrama (Yukarı Doğru Hareket): Sırıkla itiş yaptığınızda, vücut yukarıya doğru fırlayarak geçiş aşamasına gelir. Bu sırada sırık, vücudu yukarıya doğru kaldırmak için kullanılır. Kollar ve bacaklar güçlü bir şekilde sıçrama hareketine devam eder.
3. Geçiş (Sırık Üzerinden Atlatma)
- Vücut Pozisyonu: Sırık, havada sıçrayış sırasında vücutla birleşmiş gibi hareket eder. Sırık dikey doğrultuda olduğu için, vücut onun etrafında geçmek zorundadır.
- Ayak ve Bacak Koordinasyonu: Vücut sırıkla geçerken, ilk bacak sırığı geçmeye başlar, sonra ikinci bacakla sıçrama tamamlanır. Bu esnada vücut baş aşağıya dönmeye başlayacak şekilde sıçrayış yapılmalıdır.
- Sırık Dengeyi Sağlar: Vücudunuz sırıkla birlikte havadayken, sırık üzerindeki merkez hattını geçtikten sonra, bacaklar serbest bırakılarak geçiş devam eder.
4. İniş (Aşağıya Dönüş ve Düşüş)
- İniş Pozisyonu: Geçiş sırasında vücut baş aşağıya döner, sıçrama sonrasında yere düşmeden önce kollarınızı ve bacaklarınızı uyumlu bir şekilde yerleştirin.
- Yumuşak İniş: Atlayışın sonunda, sırık sizin vücudunuzu yükselttiği için yüksek bir iniş noktasına sahipsiniz. İniş sırasında yere düz ve yumuşak bir şekilde inmek önemlidir. Yumuşak bir iniş için önce kalçalarınız, ardından sırtınızın yere gelmesi sağlanmalıdır.
Ekstra İpuçları:
- Sırık Seçimi: Doğru sırık seçimi önemlidir. Başlangıç seviyesindeki atlayıcılar, daha esnek ve hafif sırıklarla çalışmalıdır. İleri düzeyde ise daha sert ve güçlü sırıklar tercih edilir.
- Koordinasyon ve Güç: Sırıkla yüksek atlama kuvvet ve koordinasyon gerektirir. Yani sadece hız değil, kas gücü ve sırıkla uyumlu bir teknik geliştirmek de çok önemlidir.
- Teknik Antrenman: Sırıkla yüksek atlama, doğru teknik ve düzgün hareket gerektirir. Bu nedenle sürekli teknik çalışmalara odaklanmak gerekir.
Bu aşamaların her birini dikkatli ve doğru şekilde uygulamak, başarılı bir sırıkla yüksek atlama için temel faktördür.
